Nghị Sỹ Châu Âu yêu cầu Việt Nam cải thiện Nhân quyền

Human Rights Watch, June 17, 2018

Ngày 17 tháng 9 năm 2018, 32 Nghị sỹ Nghị viện châu Âu đã viết thư gởi Đại diện Ngoại giao cấp cao EU Federica Mogherini và Cao ủy Thương mại Cecilia Malmström yêu cầu EU thúc đẩy tiến bộ hồ sơ nhân quyền Việt Nam trước khi có thể phê chuẩn Hiệp định thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA).

Trong thư có nêu rõ cam kết của Việt nam với EU trong cuộc họp ngày 25 tháng 6 giữa Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh, Cao uỷ Thương mại Malmström nhấn mạnh cơ hội quan trọng kết luận của EVFTA đại diện cho cả nền kinh tế EU và Việt Nam, và đề cập đến “cam kết rõ ràng về tôn trọng nhân quyền và tuân thủ với các quy ước của Tổ chức Lao động Quốc tế ”; chúng tôi cũng đánh giá cao sự tồn tại của mối liên kết rõ ràng giữa Thỏa thuận hợp tác và hợp tác (PCA) và EVFTA, có thể dẫn đến việc áp dụng “các biện pháp thích hợp”, cho đến khi bị đình chỉ thỏa thuận hoặc các phần của thoả thuận đó, nếu như một bên không thực hiện được các nghĩa vụ nhân quyền của mình.

Tuy nhiên, với việc bắt bớ và xét xử hàng loạt các nhà bất đồng chính kiến và hoạt động ôn hoà gần đây, hồ sơ nhân quyền hiện tại của Việt Nam làm dấy lên những mối quan tâm và gây ra những nghi ngờ nghiêm trọng về cam kết của họ. Các Nghị sỹ cũng đề cập đến tất cả các phương tiện truyền thông trong nước do chính phủ sở hữu hoặc kiểm soát, việc internet bị kiểm duyệt gắt gao và biểu hiện bất đồng trực tuyến bị trừng phạt tuỳ tiện. Ngoài ra kể từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam nắm quyền vào năm 1954, Việt Nam chưa bao giờ cho phép bầu cử tự do và công bằng; tư pháp vẫn còn dưới sự kiểm soát chặt chẽ của nhà nước, cũng như các hoạt động của xã hội dân sự và các nhóm tôn giáo; và các công đoàn độc lập không được phép hoạt động.

Vì vậy theo các Nghị sỹ EU cần phải đưa ra một loạt các tiêu chí nhân quyền mà Việt Nam cần phải đáp ứng trước khi EVFTA được đệ trình lên Quốc hội để phê duyệt nhằm tuân theo cam kết của EU trong việc thúc đẩy nhân quyền trong chính sách đối ngoại của mình (điều 3), bao gồm cả chính sách thương mại.

Cụ thể, Việt Nam cần:

· Bãi bỏ các điều 109, 116, 117, 118 và 331 của bộ luật hình sự và đảm bảo phù hợp với Công ước quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị (ICCPR); Hủy bỏ điều 74 và Điều 173 của Bộ luật tố tụng hình sự và cho phép tất cả mọi người bị giam giữ vì bất kỳ vi phạm nào, kể cả những vi phạm liên quan đến an ninh quốc gia, có quyền gặp ngay vào luật sư khi bị bắt.

· Phóng thích tất cả những người bị cầm tù hoặc bị quản thúc tại nhà vì thực hiện các quyền cơ bản. Tuy nhiên khả năng phóng thích tất cả các tù nhân chính trị, các nhà hoạt động là điều không thể xảy ra vì Hà Nội chỉ muốn nhả từng người ra chầm chậm để có thể trả giá cho các thương lượng với phương Tây.

Những người được nêu đích danh bao gồm: nhà bất đồng chính kiến Phật giáo Thích Quảng Độ; các blogger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (“Nấm mẹ”), Trần Thị Nga, Nguyễn Văn Hóa và Trần Huỳnh Duy Thức; các nhà hoạt động tôn giáo Ngô Hảo và Phan Văn Thụ; nhà hoạt động lao động Hoàng Đức Bình; nhà vận động ủng hộ dân chủ Hồ Đức Hòa; các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ Trần Anh Kim và Nguyễn Trung Trực; nhà hoạt động về quyền đất đai Nguyễn Văn Túc; nhà hoạt động quyền Lê Thanh Tùng; nhà vận động lao động Trương Minh Đức; Quyền vận động viên Mục sư Nguyễn Trung Tôn; quyền vận động viên Nguyễn Bắc Truyển; nhà vận động nhân quyền Nguyễn Hoàng Quốc Hùng; các nhà hoạt động ủng hộ môi trường Trần Thị Xuân và Lê Đình Lượng; nhà vận động ủng hộ dân chủ Nguyễn Đăng Minh Mẫn; và nhà hoạt động ủng hộ dân chủ và ủng hộ môi trường Nguyễn Việt Dũng.

. Sửa đổi Luật An ninh mạng và tuân thủ các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế, bao gồm Công ước quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị – ICCPR mà Việt Nam là một quốc gia thành viên từ năm 1982.

· Sửa đổi Luật Tín ngưỡng và Tôn giáo để đưa nó phù hợp với Điều 18 của Công ước quốc tế về Quyền Dân sự và Chính trị – ICCPR, đặc biệt là bằng cách bãi bỏ yêu cầu đăng ký bắt buộc.

· Nhận ngay công đoàn lao động độc lập;

· Phê chuẩn các Công ước ILO số 87 (Tự do Hiệp hội và Bảo vệ Quyền được Tổ chức), Số 98 (Quyền tổ chức và Thương lượng tập thể); và số 105 (bãi bỏ lao động cưỡng bách).

· Đình chỉ tất cả các hành quyết và tuyên bố lệnh cấm tử hình.

Các Nghị sỹ nêu rõ trong thư rằng “Trừ khi Việt Nam nỗ lực để giải quyết các vấn đề nhân quyền bức xúc này và thể hiện những cải tiến cụ thể và cam kết tôn trọng tất cả nhân quyền trước Quốc hội, sẽ rất khó cho chúng tôi chấp thuận thỏa thuận.”

Có muốn EVFTA được chóng vánh thông qua hay không, tất cả giờ chỉ phụ thuộc vào Hà Nội.